มีอำนาจหน้าที่ตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 (และแก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 2 พ.ศ.2546) และพระราชบัญญัติกำหนดและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2542 ดังนี้
๑. อำนาจหน้าที่ตามมาตรา 50 แห่งพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 12) พ.ศ. 2546 ได้กำหนดไว้ ดังนี้
๑.๑ รักษาความสงบเรียบร้อยของประชาชน
๑.๒ ให้มีและบำรุงทางบกและทางน้ำ
๑.๓ รักษาความสะอาดของถนนหรือทางเดินและที่สาธารณะ รวมทั้งการกำจัดมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล
๑.๔ ป้องกันและระงับโรคติดต่อ
๑.๕ ให้มีเครื่องใช้ในการดับเพลิง
๑.๖ ให้ราษฎรได้รับการศึกษาอบรม
๑.๗ ส่งเสริมการพัฒนาสตรี เด็ก เยาวชน ผู้สูงอายุ และผู้พิการ
๑.๘ บำรุงศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่น และวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่น
๑.๙ หน้าที่อื่นตามที่กฎหมายบัญญัติให้เป็นหน้าที่ของเทศบาล
๒. อำนาจหน้าที่ตามมาตรา 51 แห่งพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 12) พ.ศ. 2546 ได้กำหนดอำนาจหน้าที่ที่เทศบาลตำบลอาจจัดกิจกรรมใดๆในเขตเทศบาลได้ ดังนี้
๒.๑ ให้มีนํ้าสะอาดหรือการประปา
๒.๒ ให้มีโรงฆ่าสัตว์
๒.๓ ให้มีตลาด ท่าเทียบเรือ และท่าข้าม
๒.๔ ให้มีสุสานและฌาปนสถาน
๒.๕ บำรุงและส่งเสริมการทำมาหากินของราษฎร
๒.๖ ให้มีและบำรุงสถานที่ทำการพิทักษ์รักษาคนเจ็บไข้
๒.๗ ให้มีและบำรุงการไฟฟ้าหรือแสงสว่างโดยวิธีอื่นใด
๒.๘ ให้มีและบำรุงทางระบายนํ้า
๒.๙ เทศพาณิฃย์
๓. หน้าที่ตามพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2542 มาตรา 16 ให้เทศบาล เมืองพัทยา และองค์การบริหารส่วนตำบลมีอำนาจและหน้าที่ในการจัดระบบบริการสาธารณะเพื่อประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่นของตนเอง ดังนี้
๓.๑ การจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่นของตนเอง
๓.๒ การจัดให้มีและบำรุงรักษาทางบก ทางนํ้า และทางระบายนํ้า
๓.๓ การจัดให้มีและควบคุมตลาด ท่าเทียบเรือ ท่าข้าม และที่จอดรถ
๓.๔ การสาธารณูปโภคและการก่อสร้างอื่นๆ
๓.๕ การสาธารณูปการ
๓.๖ การส่งเสริม การฝึก และการประกอบอาชีพ
๓.๗ การพาณิชย์และการส่งเสริมการลงทุน
๓.๘ การส่งเสริมการท่องเที่ยว
๓.๙ การจัดการศึกษา
๓.๑๐ การสังคมสงเคราะห์และการพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็ก สตรี คนชรา และผู้ด้อยโอกาส
๓.๑๑ การบำรุงรักษาศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่น และวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่น
๓.๑๒ การปรับปรุงแหล่งชุมชนแออัดและการจัดการเกี่ยวกับที่อยู่อาศัย
๓.๑๓ การจัดให้มีและบำรุงรักษาสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ
๓.๑๔ การส่งเสริมการกีฬา
๓.๑๕ การส่งเสริมประชาธิปไตย ความเสมอภาค และสิทธิเสรีภาพของประชาชน
๓.๑๖ ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของราษฎรในการพัฒนาท้องถิ่น
๓.๑๗ การรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง
๓.๑๘ การกำจัดขยะมูลฝอย สิ่งปฏิกูล และนํ้าเสีย
๓.๑๙ การสาธารณสุข การอนามัยครอบครัว และการรักษาพยาบาล
๓.๒๐ การจัดให้มีและควบคุมสุสานและฌาปนสถาน
๓.๒๑ การควบคุมการเลี้ยงสัตว์
๓.๒๒ การจัดให้มีและควบคุมการเลี้ยงสัตว์
๓.๒๓ การรักษาความปลอดภัย ความเป็นระเบียบเรียบร้อย และการอนามัยโรงมหรสพและสาธารณะอื่นๆ
๓.๒๔ การจัดการ การบำรุงรักษา และการใช้ประโยชน์จากป่าไม้ ที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
๓.๒๕ การผังเมือง
๓.๒๖ การขนส่งและการวิศวกรรมจราจร
๓.๒๗ การดูแลรักษาที่สาธารณะ
๓.๒๘ การควบคุมอาคาร
๓.๒๙ การป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย
๓.๓๐ การรักษาความสงบเรียบร้อย การส่งเสริมและสนับสนุนการป้องกันและรักษาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน
๓.๓๑ กิจการอื่นใดที่เป็นประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่นตามที่คณะกรรมการประกาศกำหนด
๔. อำนาจหน้าที่ตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายเฉพาะอื่นๆ นอกเหนือจากอำนาจหน้าที่ตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ.2546 กำหนดไว้ ที่กำหนดให้เทศบาลมีอำนาจหน้าที่ดำเนินการให้เป็นไปตามกฎหมายนั้นๆ อาทิ เช่น
- พระราชบัญญัติภาษีโรงเรือนและที่ดิน พ.ศ.2534
- พระราชบัญญัติสาธารณสุข พ.ศ. 2535
- พระราชบัญญัติควบคุมการโฆษณาโดยใช้เครื่องขยายเสียง พ.ศ. 2493
- พระราชบัญญัติป้องกันและระงับอัคคีภัย พ.ศ. 2495
- พระราชบัญญัติป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า พ.ศ.2535
- พระราชบัญญัติการทะเบียนราษฎร พ.ศ.2534
- พระราชบัญญัติควบคุมการฆ่าและจำหน่ายเนื้อสัตว์ พ.ศ.2535
- พระราชบัญญัติรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง พ.ศ.2535
- พระราชบัญญัติภาษีบำรุงท้องที่ พ.ศ.2508
- พระราชบัญญัติภาษีป้าย พ.ศ.2510
- พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ.2518
- พระราชบัญญัติควบคุมอาหาร พ.ศ.2522
- พระราชบัญญัติโรคติดต่อ พ.ศ.2523
- พระราชบัญญัติรักษาคลองประปา พ.ศ.2526
- พระราชบัญญัติสุสานและฌาปนสถาน พ.ศ.2528